9. Ulusal Antarktika Bilim Seferi başladı
Cumhurbaşkanlığı himayelerinde, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı uhdesinde, TÜBİTAK MAM Kutup Araştırmaları Enstitüsü uyumunda gerçekleştirilen 9. Ulusal Antarktika Bilim Seferi’nin heyeti, İstanbul Havalimanı’nda düzenlenen merasimle uğurlandı.
Törende konuşan Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, 9. Ulusal Antarktika Bilim Seferi’nin iyi olmasını temenni ederek, “Bugün, bilginin peşinde ilerleme yolunda, yeni bir adım atmanın heyecanını ve memnunluğunu bilim insanlarımızla paylaşıyoruz. Sefer grubumuz yalnızca Türk bilim dünyasının değil, global bilim topluluğunun da ilgi ve teveccühle takip ettiği eşsiz bir seyahate çıkmak için uzunca bir devir hazırlık yaptılar.” diye konuştu.
Ekibin, yeryüzünün en büyük araştırma alanlarından Antarktika’da insanlığın ortak bilim mirasına büyük katkılar sunacağına inandıklarını belirten Kacır, “Kutuplar hakikaten eşsiz tabiatıyla jeoloji, tıp, astronomi, iklim ve biyoloji üzere bilimin çeşitli kolları için eşsiz bir laboratuvar fonksiyonuna sahip. Varlıklı ve stratejik yeraltı kaynakları yanında tatlı su rezervlerine de mesken sahipliği yapan bu coğrafya, global güç istikrarlarının ve gelecekte kelam sahibi olmak isteyen ülkelerin de odağında yer alıyor.” tabirlerini kullandı.
Kacır, kutup bölgelerinin içinde Antarktika’nın özel bir değere sahip olduğunu vurgulayarak, şunları kaydetti:
“Antarktika yüzyıllardır hudutlar, kaynaklar ve ideolojiler uğruna sayısız savaş vermiş insanlık tarihinin en büyük istisnası olarak varlığını sürdürüyor. Tarihî bir perspektiften baktığımızda Piri Reis’in haritasıyla aslında Antarktika’ya ilgimizi kıtanın keşfinden 3 asır öncesinde ortaya koymuşuz. İnsanlık tarihinin en değerli noktalarından biri olarak yerini alan bu keşiften asırlar sonra da 1960’larda Beyaz Kıta’da Türk bilim insanları birtakım bilimsel çalışmalar gerçekleştirmiş. Atok Karaali, Umran İnan ve Serap Tilav üzere bilim insanlarımızın isimleri, o tarihlerden itibaren gerçekleştirdikleri bedelli çalışmalarından ötürü kıtada farklı yeryüzü formlarına verilmiş.”
“Dönemin kısıtlı imkanlarındaki bu çalışmalar, araştırmalar maalesef öbür ülkelerin bilimsel araştırma projeleri çatısı altında sürdürülmüştü.” diyen Kacır, şöyle devam etti:
“Fakat bizler artık yeryüzünün en büyük laboratuvarında, kendi imkanlarımızla yürüteceğimiz çalışmalarla elde edeceğimiz bilgi birikimini ve tecrübesi, bilimsel ve teknolojik kıymete dönüştürmeyi, Ulusal Teknoloji Atılımı vizyonumuz doğrultusunda maksat edinmiş durumdayız. Bu anlayışla 2017’den bu yana kutup bilim seferleri düzenliyor, bilim insanlarımızın araştırmalarına takviye oluyoruz.”
Kacır, Bugüne kadar Antarktika’ya 8 ve Arktik’e 4 olmak üzere, toplamda 12 Ulusal Kutup Bilim Seferi gerçekleştirildiğini hatırlatarak, 12 seferi muvaffakiyetle icra etmek kadar kıymetli ve değerli olanın ise ülkenin bu seferlerle elde ettiği bilimsel, stratejik ve teknolojik kazanımlar olduğunu aktardı.
Kacır, bugüne kadar yürütülen kutup seferleriyle 200’e yakın Türk bilim beşerinin kutup şartlarında 100’den fazla projeyi gerçekleştirme imkanı elde ettiğini belirterek, “243 bilimsel çıktı ve 40 lisansüstü tez bu araştırmalar vesilesiyle üretildi. Türkiye olarak meteoroloji, uydu konumlama, sismik, hava kalitesi ve aerosol izleme istasyonlarını kendi coğrafik pozisyonumuza en uzak olan bölgeye, Antarktika’ya kurmuş olduk. Ülkemizde kutup çalışmalarını koordine eden 2019’da TÜBİTAK bünyesinde kurduğumuz Kutup Araştırmaları Enstitümüz, Antarktika’da sismik ve meteorolojik müşahede çalışmalarına 7/24 devam ediyor. Alışılmış stratejik bir misyon olarak gördüğümüz kutup seferlerinin, birebir vakitte son yıllarda yürüttüğümüz faal bilim diplomasisinin en parlak örneklerinden biri olduğunu da söylememiz mümkün.” diye konuştu.
Kutup çalışmaları kapsamında milletlerarası arenada 20’den fazla ülkeyle işbirliği gerçekleştirildiğini lisana getiren Kacır, “13 ülkeden 22 araştırmacıyı seferlerimizde ağırladık. 27 Türk bilim insanımız da 9 farklı ülkenin milletlerarası seferlerinde çalışmalarını gerçekleştirdiler. Bütün bu çalışmalar sayesinde Türkiye, Avrupa Kutup Kurulu, Antarktika Araştırmaları Bilimsel Komitesi, Ulusal Antarktika Programları Yürütücü Kurulu’na tam üyelik sürecini muvaffakiyetle tamamladı. Antarktika Antlaşması Etraf Muhafaza Protokolü’ne Türkiye olarak taraf olduk.” tabirlerini kullandı.
“7’DEN 70’E KUTUP ARAŞTIRMALARINA OLAN İLGİYİ PERÇİNLEYECEK ADIMLAR ATTIK”
Bakan Kacır, gerçekleştirilen kutup seferlerinde dünyanın en kuvvetli iklim şartlarına sahip Antarktika ve Arktik’te yerli ve ulusal teknoloji eserlerin de test etme ve deneyimleme imkanı elde edildiğini anlattı.
ASELSAN’ın ürettiği telsizler ve röle istasyonlarının bilim insanlarının sağlıklı bağlantı kurmalarını ve emniyet içinde vazifelerini icra etmelerini sağladığını aktaran Kacır, şunları kaydetti:
“TÜBİTAK SAGE’nin üretmiş olduğu ‘Isıl Pil’, muhtemel acil durumlarında güç muhtaçlığını karşıladı. Yerli İHA’larımız, en kuvvetli şartlarda bilim insanlarımızın çalışmalarını kolaylaştırdı. Ülkemizin kutup bölgelerindeki bilimsel varlığını güçlendirmek ve kalıcı kılmak maksadıyla bütün bu çalışmaları Antarktika’nın Horseshoe Adası’nda kuracağımız Türk Bilimsel Araştırma Üssü ile taçlandırmak istiyoruz, buna yönelik de ön hazırlıklarımızı tamamlamış durumdayız. Bununla birlikte bilimsel araştırma üssümüzü kurarak aslında bütün bu çalışmaları bir üst düzeye de taşıma imkanına sahip olacağız.”
Kacır, TÜBİTAK eliyle yürütülen KUTUP proje davetleri kapsamında 71 projeyi desteklediklerini ve bu sayede ülkede kutuplara dair çok geniş bir data havuzu da oluşturduklarını belirterek, “Ulusal Kutup Numune Arşivi’ni ve Ulusal Kutup Bilgi Merkezi’ni bütün bu çalışmaların sonucu olarak Türkiye’ye kazandırmayı amaçlıyoruz. Dilek ediyoruz ki, Türkiye Yüzyılı’nın mimarı gençlerimiz bu seyahatte bizlerle birlikte olsunlar. Bu anlayışla 7’den 70’e kutup araştırmalarına olan ilgiyi perçinleyecek adımlar attık. Geçtiğimiz yıl “Kutup Bilimleri Ansiklopedisi”ni bilim dünyamıza kazandırdık.” diye konuştu.
TÜBİTAK Proje müsabakalarıyla lise öğrencilerini kutup bilimleri ve iklim değişikliği alanında projeler üretmeye teşvik ettiklerini söyleyen Kacır, “Gençlerimizin araştırmalarını kutuplarda şahsen gerçekleştirmelerine de imkan tanıyoruz. Bu seferde de proje yarışlarında dereceye girmiş lise öğrencilerimiz bilim insanlarımıza eşlik edecekler ve bu eşsiz bilimsel araştırma tecrübesini onlar da yaşamış olacaklar.” sözlerini kullandı.
“HORSESHOE ADASI VE ETRAFININ HARİTALANDIRILMASI ÇALIŞMALARINA DEVAM EDECEĞİZ”
Kacır, İstanbul’dan hareketle başlayan seferin 8 Şubat’ta Antarktika’ya intikal ile devam edeceğini belirterek, araştırma kampının bulunduğu Horseshoe Adası’ndaki bilimsel çalışmaların muvaffakiyetle tamamlanmasıyla 12 Mart’ta, 9. Ulusal Antarktika Bilim Seferi’nin sona ereceğini bildirdi.
Uzun yıllardır işbirliği yaptıkları Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Ulusal Savunma Bakanlığı, Deniz Kuvvetleri Komutanlığına ek olarak Afet ve Acil Durum İdaresi Başkanlığının (AFAD) da birinci kere bu sefere takviye sağladığını aktaran Kacır, şunları kaydetti:
“Sefer kapsamında yapılan saha çalışmalarına ASELSAN, HAVELSAN, TÜBİTAK SAGE ve RUTE üzere ülkemizin önder kurumlarının geliştirdikleri yerli ve ulusal teknolojiler takviye verecek. Seferi, 16 Türk bilim insanımızla birlikte Avustralya, Kolombiya, Kore ve Malezya’dan 4 yabancı araştırmacımızın dahil olduğu 20 kişilik bir takımla gerçekleştiriyoruz. Takımımız sefer boyunca, kıtada 19 bilimsel proje ve çalışmaya imza atacak. ABD ile işbirliği dahilinde çok düşük frekans sinyal datalarıyla yakın uzay müşahedeleri yapabilen bir ölçüm istasyonu kuracağız. TÜBİTAK dayanaklı projeler kapsamında mikrobiyoloji, ekoloji, etraf kimyası, biyoteknoloji ve jeodezi alanlarında bilimsel araştırmalar yürütüyor olacağız.”
Kacır, Horseshoe Adası’nda bulunan Türk Bilimsel Araştırma Kampı’nın bakım çalışmalarının da bu seferde gerçekleştirileceğini lisana getirerek, “9. seferimizde geçmiş seferlerde başladığımız birtakım uzun devir bilimsel izleme çalışmalarındaki müşahede ve tahlillerimizi de derinleştireceğiz. İklim ve atmosfer müşahedelerinde kritik rol oynayan uydu ve meteoroloji istasyonlarımızın bakımları da yeniden bu sefer dahilinde gerçekleştirilmiş olacak. Horseshoe Adası ve etrafının haritalandırılması çalışmalarına da devam edeceğiz.” diye konuştu.
Seferde lise öğrencilerinin de bilim beşerlerine eşlik ettiğini hatırlatan Kacır, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Geçtiğimiz yıl Lise Öğrencileri Kutup Araştırmaları Proje Müsabakası’nda ‘İnsansız Kutup Hava Aracı’ projesiyle birinci seçilen kadronun üyesi 3 lise öğrencimiz, sefer kapsamında projelerini şahsen Antarktika’da, kutuplarda test etme imkanına sahip olacak. Ayrıyeten, İklim Değişikliği Araştırma Projeleri Müsabakaları’nda birinciliği elde eden gruplarımız önümüzdeki periyotta düzenlenecek 5. Ulusal Arktik Bilimsel Seferi’ne katılarak, çalışmalarını yerinde uygulama imkanına sahip olacak.
Biz bütün bu seferlerle bir yandan insanlığın bilimsel araştırma seyahatine katkı sunarken, bir yandan da kendi beşeri sermayemizi, insan kaynağımızı, bilim insanlarımızı, gençlerimizi güçlü biçimde desteklemeye ve onların araştırma ufkunu ülkemizin sonlarının çok ötesine, bulunduğumuz noktadan çok daha uzaklara fakat insanlık için çok değerli coğrafyalar olan kutuplara erişmesini sağlamaya çaba ediyoruz. 9. Ulusal Antarktika Bilim Seferi’ne katılan bilim insanlarımıza ve gençlerimize milletimiz ismine muvaffakiyetler diliyorum.”
“BARIŞIN VE BİLİMİN KITASI ANTARKTİKA’DA YAPILAN TÜM BİLİMSEL ÇALIŞMALAR DÜNYAYA ARMAĞAN EDİLİYOR”
9. Ulusal Antarktika Bilim Seferi Koordinatörü Prof. Dr. Burcu Özsoy da Antarktika’daki bilimsel çalışmaların çok değerli olduğunu belirterek, “Gezegenin kara kutusu olarak isimlendiriyoruz. Dünyanın geçmişiyle ilgili bilgileri toplayabildiğimiz, bugünün datalarıyla değerlendirdiğimizde, geleceğe yönelik bilimsel değerlendirmelerde bulunabileceğimiz bir alan.” sözlerini kullandı.
Çok kapsamlı bir araştırma seferinin olacağını anlatan Özsoy, şunları kaydetti:
“Bu seferde toplanacak örnekler, seferimizin bitiminde Antarktika’dan Türkiye’ye intikal edecek ve bu intikal sonucu araştırmacılarımızı inanılmaz bir laboratuvar çalışmaları bekliyor. Bugüne kadar çok fazla bilimsel makaleyi de bu seferlerden sonuç olarak elde ettik. Antarktika’dan alınan her bilgi çok değerli. Zira orada yalnızca siz varsınız ve bu bilgi birebir vakitte da dünyaya ulaşıyor. Barışın ve bilimin kıtası Antarktika’da yapılan tüm bilimsel çalışmalar dünyaya ikram ediliyor.”
