ABD’den dikkat çeken ‘F-35’ hamlesi! Bakanlık, Türkiye için piyasa araştırması yaptı…
Ekipmanların sökülmesi, paketlenmesi ve taşınması süreci için yüklenici firmalarla iş birliği planlanıyor.
ÜRETİM TEZGAHLARI HALA TÜRKİYE’DE
Rapora nazaran, JPO, 2024 yılı Ekim ayında TUSAŞ’taki F-35 üretim ve testlerinde kullanılan tezgâhların ABD’ye geri getirilmesi için fiyat araştırması gerçekleştirdi. Bu durum, üretim tezgâhlarının hâlâ Türkiye’de bulunduğunu gösteriyor.
2024 Kasım ayında yayınlanan raporda JPO, TUSAŞ’tan Northrop Grumman’ın Kaliforniya’daki gövde üretim tesisine F-35 Özel Gruplarının ve Özel Test Ekipmanlarının taşınması ve depolanması için piyasa araştırması yürüttü.
EKİPMANLAR DENİZYOLUYLA TAŞINACAK
JPO’nun ihtiyaçları doğrultusunda, Türkiye’de bulunan F-35 üretim tezgahlarının sökülmesi, paketlenmesi, taşınması ve depolanması yüklenici firmalar tarafından gerçekleştirilecek. Sürecin ABD ve milletlerarası nakliyat standartlarına uygun biçimde yürütülmesi planlanıyor.
Raporda, “Yüklenici, F-35 ST/STE’yi Amerika Birleşik Devletleri Hükümeti (USG) ve memleketler arası taşımacılık/nakliye standartları, prosedürleri, kanunları ve yönetmeliklerine uygun olarak taşıyacaktır.” ifadelerine yer verildi.
Tüm araç-gereçlerin, deniz yoluyla taşınmak üzere konteynerlere yerleştirileceği belirtildi. Ayrıyeten, taşınacak ekipmanların sökme sürecinden depolamaya kadar geçen süreçte muhasebeleştirilmesi ve korunması sağlanacak.
SÖKÜM SÜRECİ ANKARA’DA YAPILACAK
JPO’nun belirttiğine nazaran, yüklenici firma, sevkiyat müddetince ekipmanları uygun halde işleyerek sökecek, paketleyecek, işaretleyecek, etiketleyecek ve tüm süreçleri kayıt altına alacak.
Bu kapsamda, özel üreticiye (OEM) ilişkin dizayna sahip ekipmanlar da dahil olmak üzere, Grup Geri Kazanım Listesi’nde belirtilen Fiber Yerleştirme Mandreli üzere birtakım araç-gereçlerin de sökülmesi gerekecek.
Söküm süreçlerinin, TUSAŞ tesislerinde gerçekleştirileceği bildirildi.
TÜRKİYE, 2019’DA PROGRAMDAN ÇIKARILDI
Türkiye’nin Rusya’dan S-400 hava savunma sistemleri tedarik etmesi nedeniyle, Beyaz Saray 17 Temmuz 2019’da Türkiye’nin F-35 Ortak Taarruz Uçağı Programı iştirakinin askıya alınmasına ve çıkarılmasına karar verdi. 21 Nisan 2021’de ise Türkiye’nin programdan resmî olarak çıkarıldığı Ankara’ya bildirildi.
Türkiye için üretilen 6 adet F-35A savaş uçağı, o tarihten beri depolarda koruma ediliyor. Öte yandan 2020 yılında ise ABD, yeniden S-400’ü münasebet göstererek Savunma Sanayii Başkanlığı’na CAATSA yaptırımlarını uyguladı.
ABD’li yetkililer, Türkiye’nin F-35 programından çıkarılmasının Ege’deki güç istikrarını değiştirmeye yönelik bir adım olmadığını belirtirken, bunun direkt Rusya’dan S-400 füze savunma sisteminin alınmasının sonucu olduğunu ve ABD maddelerine nazaran hareket edildiğini tabir etti.
