Dünya ekonomilerinin birçoklarında enflasyonla çaba sürerken, ABD idaresinin karşılıklılık aslına dayalı tarifeleri duyurması gelecek devirde oluşabilecek sakinlik tasalarını besliyor.

ABD’nin değerli ticaret ortaklarıyla sorun yaşaması ticaret savaşlarının derinleşebileceği telaşlarını artırırken, bu durum global büyüme ve enflasyon üzerindeki en büyük belirsizlik kaynağı olarak varlığını sürdürüyor.

Öte yandan, ABD’nin ticaret ortaklarıyla tarifeler üzerinden karşı karşıya gelmesi, ülkede enflasyonist baskıların artacağı istikametindeki korkuları beslerken; enflasyon-resesyon ikilemi ortasında siyaset belirlemeye çalışan Fed’in işini zorlaştıracağına ait soru işaretlerinin devam etmesine neden oluyor.

Analistler, bu gelişmeler sonucunda, Fed Başkanı Powell’ın bugün yapacağı konuşmanın değerinin arttığına dikkati çekerek, Powell’ın açıklamalarından alınacak sinyallerin piyasaların tarafı üzerinde tesirli olmasının beklendiğini söylüyor.

Para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed’in haziran ayında yüzde 83 ihtimalle faiz indirmesinin beklendiğini kaydeden analistler, tarifelerin ekonomiyi olumsuz etkileyebileceği telaşları bankanın yıl sonuna kadar toplamda 3 faiz indirimi yapacağına yönelik fiyatlamaların güçlenmesine neden olduğunu söyledi.

Air Force One uçağında basın mensuplarına açıklama yapan Trump, ABD’nin ticaret ortaklarına uyguladığı tarifeler münasebetiyle piyasalarda “sert düşüşün beklenebileceğini” tabir etti. Trump, New York borsasının, tarifelerin ekonomiyi resesyona sürükleyebileceği kaygıları kaynaklı günü sert düşüşle tamamlamasını kıymetlendirerek, “Bence her şey çok düzgün gidiyor. Piyasalar patlayacak, borsa patlayacak.” dedi.

“Ekonomide çok fazla sorun vardı.” diye konuşan Trump, ABD iktisadını ameliyat edilmesi gereken bir hastaya benzeterek, “Hastanın durumu ağırdı. Bir operasyon geçirdi. Patlayan bir iktisat olacak. Harika olacak.” tabirini kullandı.

ABD Ticaret Bakanı Howard Lutnick de tarifeler için bir muafiyet yapılmayacağını ve gümrük vergilerine karşı ülkelerin misilleme yapmasının tesirli olmayacağını düşündüğünü kaydetti. Lutnick, öbür ülkelerin tarife ve tarife dışı mahzurları düzeltmesi durumunda Trump’ın oranları müzakere edebileceğini aktardı.

Fed yetkililerinin açıklamaları da takip edilirken, Fed Lider Yardımcısı Philip Jefferson enflasyondaki ilerleme ve istihdam piyasasına bağlı olarak mevcut sıkı politikayı daha uzun müddet koruyabileceklerini yahut politikayı gevşetebileceklerini kaydetti. Jefferson, bu yıl iş gücü piyasasında ölçülü bir yumuşama beklediğini söyledi.

Fed Yönetim Kurulu Üyesi Lisa Cook da tarifelere ait belirsizliğin iktisadın zayıflamasına neden olabileceğini söyledi. Belirsizliğin azalması ve enflasyonun gevşemesinin faiz indirimlerini kolaylaştıracağını lisana getiren Cook, tarifeler münasebetiyle büyümenin yavaşlamasını enflasyondaki ilerlemenin durmasını beklediğini söz etti.

Uluslararası Para Fonu (IMF) Başkanı Kristalina Georgieva da, ABD idaresinin açıkladığı tarifelerin makroekonomik tesirlerini değerlendirdiklerini, tarifelerin büyümenin yavaşladığı bir periyotta global ekonomik görünüm açısından kıymetli bir risk oluşturduğunu bildirdi.

Kurumsal tarafta ise tarife açıklamaları sonrasında global tedarik zincirlerine sahip şirketlerin paylarındaki düşüş dikkati çekerken, Apple’ın payları yüzde 9’un üzerinde, Nike’ın payları yüzde 14’ten fazla kıymet kaybetti. Çoğunlukla ithal eserlerin satışını gerçekleştiren perakendecilerden Five Below’un payları yaklaşık yüzde 28 ve Dollar Tree’nin payları ise yüzde 13 geriledi.

Söz konusu tarifelerin muhtemel sonuçlarına ait telaşlar, yatırımcı kararları üzerinde tesirli olurken, inançlı liman varlıklarından biri olan tahvillere olan talebin arttığı gözlendi. Dün ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi son süreç haftasında yaklaşık 40 baz puan gerileyerek Ekim 2024’ten bu yana en düşük düzeyi olan yüzde 3,98’e indi.

Küresel çaptaki meçhuller ve merkez bankalarının alımlarının tesiriyle 3 bin 168 dolara ulaşarak rekor kıran altının ons fiyatı da Trump’ın tarifeleri açıklamasının akabinde geri çekildi. Dün yüzde 0,6 azalışla 3 bin 114 dolara gerileyen altının ons fiyatı şu sıralarda yüzde 0,3 düşüşle 3 bin 104 dolardan süreç görüyor.

Dün 101,3 düzeyine inerek Ekim 2024’ten bu tarafa en düşük düzeye gerileyen dolar endeksi de, güne yüzde 0,4 azalışla 101,7’den başladı. Brent petrolün varili de evvelki kapanışın yüzde 0,8 altında 69,1 dolardan satılıyor.

New York Borsası’nda dün, S&P 500 endeksi yüzde 4,84, Nasdaq endeksi yüzde 5,97 ve Dow Jones endeksi yüzde 3,98 bedel kaybetti. ABD’de endeks vadeli kontratlar yeni güne ise düşüşle başladı.

Avrupa borsaları da dün negatif seyrederken, Trump tarifelerine ait bölge genelinde haber akışı takip ediliyor.

Avrupa Birliği (AB) Kurulu Lideri Ursula von der Leyen, Özbekistan’ın başşehri Semerkant’ta düzenlenen birinci AB-Orta Asya tepesi öncesinde açıklamalarda bulundu. Trump’ın açıkladığı tarifelere ait açıklamalarda bulunan Von der Leyen, global iktisadın büyük ölçüde ziyan göreceğini belirterek, “Belirsizlik artacak ve daha fazla korumacılığı tetikleyecek. Sonuçları müthiş olacak.” dedi.

Analistler, AB’nin Orta Asya ülkeleriyle yakın diyaloğunun, en değerli müttefiki ABD’de Donald Trump’ın uzaklıklı yaklaşımının akabinde daha büyük kıymet arz ettiğini kaydetti.

Öte yandan, tarifelerin resesyon tasalarını beslemesiyle Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) faiz indirimlerinde izleyeceği yol haritası yatırımcıların odağında bulunurken, para piyasalarındaki fiyatlamalarda Bankanın haziran ayındaki toplantısında faiz indirmesine kesin gözüyle bakılıyor.

Dün, Almanya’da DAX 40 yüzde 3,01, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 3,31, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 1,55 ve İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 3,6 düştü. Avrupa’da endeks vadeli kontratlar yeni güne negatif bir seyirle başladı.

Asya borsalarında da satış yüklü bir seyir öne çıkarken, Trump tarifelerinin bölge piyasalarındaki tesirleri izleniyor. Japonya Merkez Bankası (BoJ) Lider Yardımcısı Shinichi Uchida, enflasyonun yüzde 2’lik gayesine ulaşma ihtimalinin artması halinde merkez bankasının faiz artırmaya devam edeceğini söyledi.

Uchida, “Her siyaset toplantısında, rastgele bir önyargı olmaksızın, para siyasetine karar verirken (ekonomik ve fiyat) varsayımlarımızın gerçekleşip gerçekleşmeyeceğini inceleyeceğiz.” dedi.

Ülkede bugün açıklanan bilgilere nazaran, Japonya’da şubat ayında hanehalkı harcamaları yıllık bazda yüzde 0,5 azalarak beklentilerin üzerinde gerçekleşti.

Bölgede siyasi gelişmeler de takip edilirken, Güney Kore’de Anayasa Mahkemesi, Cumhurbaşkanı Yoon Suk Yeol’un azline karar verdi.

Bu gelişmelerle kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 4,1 ve Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 1,9 düşerken, Çin’de ve Hong Kong’ta piyasalar tatil sebebiyle bugün kapalı olacak.

Yurt içinde dün satış yüklü bir seyir izleyen Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, günü yüzde 0,41 bedel kaybederek 9.484,26 puandan tamamladı.

Öte yandan, dün Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) mart ayına ait enflasyon bilgilerini açıkladı. Buna nazaran, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), martta aylık bazda yüzde 2,46, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yüzde 1,88 artış gösterdi. Yıllık enflasyon tüketici fiyatlarında yüzde 38,1, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 23,5 olarak kayıtlara geçti.

Dolar/TL, dün yatay seyirle 37,9400’dan kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında evvelki kapanışının çabucak üzerinde 37,9560 düzeyinden süreç görüyor.

Analistler, bugün yurt içinde gerçek efektif döviz kuru, yurt dışında ise Fed Başkanı Powell’ın açıklamaları, ABD’de açıklanacak istihdam raporundaki tarım dışı istihdam verisi ve Almanya’da fabrika siparişlerinin takip edileceğini lisana getirerek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 9.400 ve 9.300 düzeylerinin dayanak, 9.600 ve 9.700 puanın direnç pozisyonunda olduğunu kaydetti.

Piyasalarda bugün takip edilecek bilgiler şöyle:

09.00 Almanya, şubat ayı fabrika siparişleri

14.30 Türkiye, mart ayı Gerçek Efektif Döviz Kuru

15.30 ABD, mart ayı ortalama saatlik kazançlar

15.30 ABD, mart ayı tarım dışı istihdam

15.30 ABD, mart ayı işsizlik oranı

18.25 ABD, Fed Başkanı Powell’ın konuşması