Erdoğan’dan çarpıcı açıklama: Trump verdiği sözü yerine getirmeli
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Malezya, Endonezya ve Pakistan’ı kapsayan ziyaretlerini tamamladı. Dönüş yolunda, uçakta, Kanal 7 Genel Yayın Yönetmeni Zahid Akman’ın da olduğu gazetecilerin sorularını yanıtladı.
TRUMP’IN GAZZE PLANI VE FİLİSTİNLİLERİN TEHCİR MESELESİ
SORU: ABD Başkanı Donald Trump ile bugüne kadar sizin bağlantınız ve münasebetleriniz âlâ oldu. Dünyadaki birçok sorunun tahliline de birlikte katkıda bulundunuz. Geldiğimiz noktada Trump’ın Gazze’ye yönelik açıklamalarını nasıl değerlendiriyorsunuz? Gazze’de kalıcı barışın olması, soykırımın durması açısından Filistin ve Gazze sorununda ABD idaresi ile Türkiye bir ortak strateji geliştirebilir mi?
CEVAP: Amerika Birleşik Devletleri maalesef bölgemizle ilgili yanlış bir hesap yapıyor. Bu coğrafyanın tarihini, pahalarını, birikimini hiçe sayan bir yaklaşım içinde olmamak gerekir. Bu coğrafyada çekilen acılar yokmuş üzere davranmak, ABD’ye bir şey kazandırmaz. Siyonistlerin palavralarına, prestij edip bu coğrafyanın ayarlarıyla oynamak mevcut yaraları kanatmaktan diğer bir işe yaramaz. Bu yol yanlış bir yol. Ülkesinde hala hakkındaki yargı süreci devam eden Netanyahu’nun söylediklerine inanmak, bölgeyi kana bulamaktan öbür bir işe yaramıyor. Bunu da çok açık net gördük. Bu özlenen barışı getirmez, tersine çatışmaları daha da derinleştirir, kanı ve gözyaşını artırır. İsrail için, kendi çıkarından daha değerli bir şey yoktur. Tarihe bakın, kendilerine devlet kurduran ülkelerle dahi bunlar zıt düştü. Sayın Trump’tan seçimden önce verdiği vaadi yerine getirmesini bekliyoruz. Yeni bir savaşı değil, barışı inşa edecek adımlar atmalıdır. Bu bölgede ‘ben yaptım oldu’ yaklaşımına yer yoktur. Gazze’deki durum nitekim son derece hassas ve karmaşık bir noktada. Gazze’de yaşananlar, milletlerarası hukuk ve insan hakları açısından büyük yansılara yol açmaktadır. Bu bahiste adil bir tahlil arayışı her vakit ön planda olmalıdır. Filistin halkının, korunması ve adil bir tahlil bulunması açısından hakkaniyetli bir yaklaşım, bizim için çok çok kıymetli. Türkiye her vakit Filistin’in haklarını savunmuş ve memleketler arası arenada bu soruna dikkat çekmiştir. Sağlanan ateşkeslerde Türkiye’nin eforları inkar edilemez. Tüm bu gayretler ortadayken, Gazze ve Filistin konusunda hakkaniyetli bir tahlile ulaşmak gayesiyle stratejiler de geliştirilebilir. Bu adımlar lakin Filistin halkının benimseyeceği ve nitekim adil bir tahlil önerileceği şartlar altında atılabilir. Gazze’deki soykırımın sona ermesi ve kalıcı bir barış için tüm ülkelerin iş birliği yapması, sağduyu ile hareket etmesi gerekmektedir. Kalıcı bir barışı sağlamak için milletlerarası toplumun ve bilhassa büyük güçlerin yapan bir tavır sergilemesi çok değerli. Barışa giden yolda her türlü iş birliği ve strateji olumlu bir adım olarak değerlendirilse de temel olan Filistin halkının haklarının korunması ve onlara adil bir ömür sunulmasıdır. Fakat süreç ‘kıyamet kopsun’ üzere sözlerle ve katil Netanyahu’nun hayallerini süsleyen, Gazzelilerin sürgün edilmesi üzere yanlış planlarla sağlıklı bir biçimde ilerleyemez. Gazze’den Filistin halkının çıkarılması kabul edilemez. Hiçbir Müslüman ülkenin kabul etmeyeceği bu plan Gazze ve Filistin halkının haklarını hiçe saymaktadır. Bu tıp bir yaklaşım uzun vadeli kalıcı barışın sağlanmasına katkı sağlamaz, tersine çatışmaları körükler. Milletlerarası toplumun, insan haklarını ve insani yardımı gözetmek yerine siyasi hesaplarla hareket etmesi bu bölgedeki krizleri de derinleştirir. Bütün bu yaraların onarılması da 1967 sonları temelinde bağımsız bir Filistin Devleti’nin varlığının kabulüyle mümkündür. Gerçek bir barış, fakat her iki tarafın da haklarının tanındığı, eşitlik ve adaletin sağlandığı bir temel üzerinde inşa edilmelidir. Bu temel üzerine inşa edilecek her türlü barışa yönelik stratejiye ortak oluruz.
YENİ BİR SAVAŞ RİSKİ VAR MI?
SORU: Sayın Cumhurbaşkanım, ABD ve İsrail’in tehcir açıklamaları esir takası tamamlansa dahi daha büyük bir katliamın geleceğini mi gösteriyor? Bu tehcir zorlamasında bölgesel bir savaş riski görüyor musunuz?
CEVAP: Bilhassa bu tehciri kabul etmek mümkün değil. Bu büsbütün bir vahşet olur. Buna yönelik de esasen dünya siyasetinde vicdan sahibi, nitekim olumlu yaklaşım içerisinde olanlar daima bunu söylüyorlar. Dünya, gür bir sesle ‘barış ve kardeşlik’ dediği surece o savaş çıkmaz. İsrail ise bölgesel savaşı istemeye devam edecektir lakin bu onların faydasına olmayacaktır. Kandan ve gözyaşından beslenen bir idare şu anda İsrail’de işbaşında. Gazze’de son İsrail katliamları başladığı günlerde koşa koşa İsrail’in yanında yer almaya çalışanların bugün gerçeği görmeye başladığını da gözlemliyoruz. Zalimlerin en karakteristik özelliği açık söyleyeyim korkak olmalarıdır. Karşılarında güçlü bir irade gördüklerinde de bunlar sinerler. O güçlü iradenin oluştuğuna ben şahsen inanmak istiyorum. Toplumların vicdanı, başkanların kararlılığı ile birleşmeli ve bu zalimler inşallah kaçacak yer aramalıdır. Biz bunu sağlamak için gece gündüz çalışmaya devam edeceğiz. Çelikten irademizi yok etme kudreti Allah’ın müsaadesiyle kimsede yoktur. Bu saate kadar Hamas’ın verdiği kelamlara sadık kalarak süreci ilerlettiğini de açık net görüyoruz. Burada her vakit olduğu üzere kelamına güvenilmeyen taraf İsrail idaresidir. İsrail ordusunun çekildiği bölgelerde Filistinlilere ilişkin meskenleri yıktığı, yerleri kullanılamaz hale getirdiğini biliyoruz. Gazze’de ateşkes devam ederken İsrail’e ilişkin insansız hava aracının Gazze şeridinin güneyindeki Refah kentinin doğusunu bombaladığı ve bir Filistinlinin şehit olduğunu da biliyoruz. Gazze’deki Sağlık Bakanlığı, İsrail’in 19 Ocak’ta varılan ateşkes muahedesinden bu yana Gazze şeridinde direkt düzenlediği akınlarda 92 Filistinlinin hayatını kaybettiğini duyurdu. Tüm bunlar İsrail idaresinin ateşkesi kalıcı hale getirmek gayesinde olmadığını bize açık ve net gösteriyor. Amerika’nın cesaretlendirmesiyle yeni ve daha büyük bir katliam stratejisi gütmesi, İsrail’in de daha büyük kayıplar vermesine sebep olacaktır. 15 aydır ağır abluka ve bombardıman altındaki Gazze’den gelen esir takası manzaraları Hamas’ın ruhsal olarak güçlü olduğunu gösteriyor. ABD idaresi de İsrail idaresini bilmiyorum daha ne kadar şımartır. ABD halkı ülke ekonomilerinde kara bir delik olan İsrail’in savaş maliyetini daha ne kadar üstlenir bunu da göreceğiz. Esir takası sonrası yaşanacak muhtemel gelişmeler dikkatle izlenmeli ve barış için tekrar bir ortaya gelme uğraşları sürdürülmelidir. Gazze’deki durum epey hassas ve her durumda gerginliğin artma riski bulunmaktadır. Bu nedenle her iki tarafın da sağduyuyla hareket etmesi ve barışçıl yollar araması büyük değer taşımaktadır.
TÜRKİYE’NİN ASYA PERSPEKTİFİ
SORU: 3 kıymetli Asya ülkesinde ziyaretlerimiz oldu. Gördük ki, ülkemiz ve liderliğiniz hakkında büyük muhabbet kelam konusu. Türkiye, muteber bir ortak ve müttefik olarak görülüyor. Asya Müslümanları ile Osmanlı’dan kalan münasebetimizi güçlendirerek, yeni sistemin inşa edilmesinde anahtar ülkelerden biri olacağız inşallah. Batı hakimiyeti sona ererken, Türkiye’nin Asya perspektifini nasıl değerlendirirsiniz?
CEVAP: Gerek Enver İbrahim kardeşim gerek Prabowo Subianto gerekse Pakistan’daki muhataplarımız, hepsinin de söz ettiği bir husus var; Osmanlı. “Siz Osmanlı’nın devamısınız. Biz sizi bu türlü görüyoruz.” diyorlar. Bu da bizleri hakikaten başka bir dünyaya, duygusallığa itiyor. Onlar bizi çok yeterli anlıyorlar, ancak biz kendimizi maalesef anlayamıyoruz. Eza burada. Bu seyahatte de Malezya’daki durumu gördünüz. Hele hele Endonezya’yı gördünüz. Birebir biçimde seyahatimizin son durağı Pakistan’ı gördünüz. Bize yönelik bu teveccüh, durup dururken olan şeyler değil. Çok açık net söyleyeyim, ecdadımızın değerli mirası bizim en kıymetli zenginliğimiz. Bizlere bütün iltifatlar Osmanlı’nın mirası üzerinden geliyor. Onların bu büyük mirası olmasaydı, herhalde bize bu iltifatlar, bu yaklaşımlar yapılmazdı. Bu iltifatlar ecdadın bize bıraktığı mirasından kaynaklanıyor. Türkiye’nin aktifliği arttıkça hem Doğu hem Batı dünyasında bizlere ilgi de birebir nispette çoğalıyor ve çoğalacak. Bundan hiç telaşınız olmasın. Türkiye’nin hem bölgesinde hem dünyada kelam sahibi olmasından, gönül coğrafyamızda yaşayan kardeşlerimiz de çok çok mutlu. Biz iki farklı medeniyet, iki farklı dünya ortasına çok sağlam bir gönül köprüsü inşa ediyoruz. Cetlerimiz, Asya’nın kültürünü, irfanını Avrupa içlerine kadar taşıyarak yaşadığımız toprakları bizler için yurt haline getirdiler. Artık biz, buralarda yaşıyoruz. Bizler de onların mirasını yere düşüremez, yüzümüzü yalnızca bir istikamete çeviremeyiz. Biz, her iki kültürü de tanıyor, biliyor ve izlerini taşıyoruz. Bu nedenle bizim için Doğu, Batı, Kuzey, Güney fark etmez. Hazreti Mevlana’nın tariflediği üzere, pergelimizin bir ayağı Anadolu’da ve Trakya’da sarsılmaz bir biçimde sabittir. Öbür ayağımızla da bizler güzellik ve hoşluk götürmek için cihanı dolaşırız. Türkiye’nin Asya ile ilgilerinde, tarihi bağlar ve kültürel mevzular noktasında çok farklı bir periyodu yaşıyoruz. Bunu zenginleştirerek de yaşamaya devam edeceğiz. Batı hakimiyetinin azaldığı ve Asya’nın stratejik tartısını artırdığı bir devirde, Türkiye’nin Asya perspektifi de değer kazanıyor. Asya’daki Müslüman ülkelerle bağlarımızı her geçen gün güçlendirmek suretiyle ekonomik, toplumsal ve siyasi bağlarımızı pekiştirmek çabasındayız. Müslüman Asya ülkeleri ile iş birliklerimizi çoğaltarak, kalkınma ve refah alanındaki fırsatların sayısını da böylelikle artırabiliriz. Önümüzdeki bu fırsatları kıymetlendirerek ülkelerimizin global bir güç haline gelmesi için ortak iradeye de sahibiz. Bu irademizi de asla kaybetmeyeceğiz. Bu ortada bölge ülkeleriyle geliştirilecek ekonomik, ticari ilgilerin hem Türkiye’yi hem de Asya ülkelerini güçlendireceğinden rastgele bir kuşku duymuyoruz. Bölge ülkelerine Türkiye’nin sağlam bir ülke olduğunu, işte bu seyahatlerle yanımızda birlikte götürdüğümüz iş adamlarımızla gösteriyoruz. Oralarda iş adamlarıyla yapılan toplantıların da ikili görüşmelerin de alışılmış ki sonuçları bulunuyor. Hamdolsun bunları da başarılı bir biçimde ortaya koyuyoruz.
SORU: Malezya Başbakanı Enver İbrahim’in bilhassa sizin için kullandığı ve liderliğinize vurgu yaptığı sözler çok dikkat çekti. Bu tıpta gittiğiniz öbür ülkelerde de hem ülke başkanları hem de kamuoyunda bizler de benzeri bir durumu gözlemledik. Artık başta Gazze olmak üzere, İslam dünyasının lideri olarak sizlere atfedilen bu sorumlulukla İslam dünyasına vermek istediğiniz bildiriler ne olur?
CEVAP: Şunu açık net söylememiz lazım. Gazze bizim yüreğimizde bir sızı. Gazze içimizde bir yara. O sızıyı dindirmek, o yarayı kapatmak için canla başla çalışıyoruz, çalışmak durumundayız. Maalesef İslam dünyası hala bu mevzuda toplu bir adım atamadı. Yürekler toplu vursun diye beklerken, bunu sağlayamadık. Bu mevzudaki eksikliklerimizi gidermek, yüklerimizden kurtulmak, bagajlarımızı da boşaltmak zorundayız. Gazze’de yaşananları daima bir arada gördük, gördünüz. İşte bu akşam televizyon ekranlarında bir şey dikkatimi çekti. Katar iş makinelerini Gazze’ye gönderiyor. Büyük ihtimalle bu iş makinelerini herhalde Mısır’dan satın aldılar. Bu iş makinelerini Gazze’ye aktarıyorlar. Oradaki hafriyatları iş makineleriyle herhalde derleyip toparlayacaklar. Öbür deva yok. Tıpkı durum Suriye’de de geçerli. Suriye’de de iş makinelerine önemli manada gereksinim var. Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara’yla yaptığımız görüşmede de bunları konuştuk. Onların da talebi bizden bu. Dışişleri Bakanımız, İstihbarat Liderimiz onlar da oraya gittiklerinde tıpkı durumu tespit ettiler. Ağır bir biçimde iş makinelerine muhtaçlık var ve bu iş makineleriyle oradaki bütün o hafriyatları kaldıralım, ondan sonra da hızla tekrar inşa ve ihya çalışmalarına Suriye’de ve Gazze’de başlayalım. Oradaki zalimler malum, din lisan ırk fark etmeksizin acımaksızın oradaki insanların üzerlerine yürüyorlar. Netanyahu’nun son Amerika seyahati herhalde bizlere bir şeyler anlatıyor. Bütün bu olayların sonunda bakıyorsunuz ki, yeniden ortada din problemi önemli manada ayırıcı bir etken oluyor. “Ateşkes yapıldı” denilmesine karşın ortada hala ateşkese dair bir emare göremiyoruz. Artık, beşinci safhanın adımı atılacak. Bu beşinci safhada sanki durum ne olacak? Biz onu da izliyoruz. Temennimiz, beklentimiz odur ki beşinci safhada hiç olmazsa bu ateşkes olması gerektiği üzere, sağlam bir halde sağlansın. Birleşmiş Milletler’den beklediğimiz bu. Dün gece ABD Başkanı Donald Trump’ın, Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin ile 1,5 saatlik görüşmesinin sonucu ne olacak, bunu da bilhassa bekliyoruz. Bu görüşmeden inşallah düzgün niyetle beklediğimiz bir sonuç alınabilirse, o vakit dünya çok daha farklı bir adımı atmış olur.
TOGG, ASYA’DA ÜRETİLİR Mİ?
SORU: Ziyaret ettiğiniz üç ülkenin önderlerine TOGG ikram ettiniz. Önderlerin TOGG’a olan ilgisi ve beğenisi, Türkiye’nin otomotiv kesimindeki başarısı ve yenilikçi yaklaşımını da ortaya koymuş oldu. Bu bağlamda, Malezya, Endonezya ve Pakistan üzere ülkelere TOGG’un ihracatı ve bu pazarlarda pozisyonlandırılması konusunda somut adımlar atılması planlanıyor mu? TOGG’un bu ülkelerde üretimi yahut ortak teşebbüsü üzere işbirlikleri gündeme gelebilir mi?
CEVAP: TOGG bizim için bir final değil, bir başlangıçtır. Otomotiv dünyasına attığımız güçlü bir adımdır. Bu yolda daha çok uzaklık almamız gerekiyor ve bu aralıkları de alacağız. Arabamızı hangi başkan görse, test etse övgü dolu tabirlerini işitiyoruz. Malezya’da, Endonezya ve Pakistan’da da bunun gibisi oldu. Hepsi de aracı ve sunduğu konforu çok beğendiler. TOGG’un bölümdeki yerini sağlamlaştırıp yoluna devam edeceğinden hiç kuşkumuz yok. TOGG sadece Türkiye için değil, dünya genelinde de rekabetçi bir oyuncu olma potansiyeline sahip. Malezya, Endonezya ve Pakistan üzere ülkelerle TOGG’un ihracatı ve bu pazarlardaki pozisyonlandırılması konusunda somut adımlar atılması epey değerli. Bu tıp iş birlikleri yalnızca Türkiye’nin otomotiv sanayisini güçlendirmekle kalmaz, birebir vakitte bu ülkelerle olan ticari münasebetleri de şekillendirir. Öncelikle TOGG’un bu ülkelerde piyasaya sunulması, daha sonra da üretimi yahut ortak yatırım fırsatları elbette gündeme gelebilir. Hakikaten Pakistan, ülkelerinde üretim yapılması konusunu da gündeme getirdi. Bunlar değerli adımlardır. TOGG’un yurt dışında pozisyonlandırılması yalnızca otomotiv dalı açısından değil, tıpkı vakitte Türkiye’nin memleketler arası itibarı ve ekonomik alakaları için de yeni bir kapı açacaktır. Bu bağlamda iş birlikleri ve ortak yatırım fırsatlarını pahalandırmak, her iki taraf için de çıkarlı bir duruma dönüşebilir. İnanıyorum, Türkiye’nin arabası TOGG, ülkemizin global markası da olacaktır. Çin başta olmak üzere Asya ülkelerinin elektrikli araba konusunda ne kadar başarılı olduklarını biliyoruz. Hakikaten Çinli bir firmayla mutabakat yaptık. Manisa’da bir fabrika kurma teşebbüsleri var. İmzaları İstanbul’da Dolmabahçe’de attık. Yeniden Çin’in bir başka markasının da Samsun’da bir fabrika kurma teşebbüsleri var. Bu mevzuda çalışmalar devam ediyor, Sanayi ve Teknoloji Bakanımız Fatih Kacır da takibini yapıyor. Her ikisi de dünya çapında önemli markalar. Bu araçların Manisa ve Samsun’da üretilmesi Türkiye’deki otomotiv dalına çok farklı bir hava getirecektir. TOGG’un iç piyasada yakaladığı başarıyı, otomotivdeki bu ivmeyi sürdürmekte kararlıyız. Türkiye TOGG ile adeta dünyaya sesleniyor ve ‘Biz de varız, buradayız ve güçlüyüz’ diyor.
