İklim Kanunu ile Türkiye’yi ne bekliyor?

• Haber7

Türkiye’de iklim değişikliğiyle uğraşta tarihi bir adım atıldı. Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabul edilen ve yasalaşan İklim Kanunu, 2053 Net Sıfır Emisyon amacını ve Yeşil Dönüşüm vizyonunu tüzel yere taşıdı. Bu yeni düzenlemeyle afetlere dirençli kentler, yenilenebilir güç, tarım ve hayvancılığın korunması üzere birçok alan yasal teminata kavuştu.

UYUM MÜDDETİ 2027’YE KADAR, CUMHURBAŞKANI 1 YIL UZATABİLECEK

Kanuna nazaran, ilgili kurum ve kuruluşların tüm planlarını ve düzenlemelerini 31 Aralık 2027 tarihine kadar hazırlaması zarurî olacak. Cumhurbaşkanı, bu süreyi bir yıl kadar uzatma yetkisine sahip olacak.

AMAÇ: İKLİM DİRENÇLİ TÜRKİYE

İklim Kanunu’nun temel maksadı, iklim krizinden kaynaklı ziyanları azaltmak, iklime dirençli kentler oluşturmak ve sürdürülebilir yeşil büyümeyi teşvik etmek. Kanun;

• Biyoçeşitliliği, doğal kaynakları muhafazayı,

• Su ve besin güvenliğini sağlamayı,

• Ormanları ve yeşil alanları artırmayı,

• Yenilenebilir güç yatırımlarıyla dışa bağımlılığı azaltmayı hedefliyor.

TARIM, GÜÇ, ŞEHİRCİLİK: TÜM DALLARI KAPSIYOR

İklim Kanunu sadece çevresel değil, tıpkı vakitte ekonomik ve yapısal dönüşüm hedefliyor. Tarım, hayvancılık, kent altyapıları ve güç dahil olmak üzere birçok dalda yeni standartlar getirilecek. Sanayi, ulaşım ve su idaresi üzere alanlar da düzenlemelerden etkilenecek.

HER İLDE KOORDİNASYON KURULU KURULACAK

Her vilayette İl İklim Değişikliği Koordinasyon Kurulu oluşturulacak. Bu şuralar, valilikler öncülüğünde mahallî strateji ve aksiyon planlarını oluşturacak. İlgili kurumların iklim siyasetlerine uyumlu planlarını tamamlaması için son tarih yeniden 31 Aralık 2027 olarak belirlendi.

AFETLERE KARŞI ERKEN İHTAR SİSTEMİ VE ENTEGRE İDARE GELİYOR

İklim kaynaklı afetlerin artışına karşı, risk kıymetlendirme ve izleme sistemleri, erken ikaz sistemleri ve bütünleşik afet idaresi hayata geçirilecek. Hedef, afetlerin yıkıcı tesirlerini evvelden tespit ederek kayıpları minimize etmek.

EMİSYON TİCARET SİSTEMİ KURULUYOR

Türkiye’de birinci kere ulusal bir Emisyon Ticaret Sistemi (ETS) devreye alınacak. Bu sistem sayesinde;

• Sera gazı emisyonları maliyet faal biçimde azaltılacak,

• Sanayi tesisleri karbon salımlarını düşürmeye yönlendirilecek,

• Yeni teknolojilerle karbon ayak izi azaltımı sağlanacak.

YATIRIMA İKLİM KAİDESİ: YEŞİL TAKSONOMİ VE KARBON DÜZENLEME

Yeni sistemle birlikte, Türkiye Yeşil Taksonomisi yatırım projelerinin sahiden çevreci olup olmadığını denetleyecek. Ayrıyeten ithal eserlerdeki karbon yoğunluğunu pahalandırmak için Hudutta Karbon Düzenleme Sistemi (SKDM) hayata geçirilebilecek.

OKULLARDA İKLİM DERSİ, TOPLUMDA YEŞİL BİLİNÇ

Kanunla birlikte:

• Okul müfredatına iklim değişikliği ve yeşil dönüşüm dersleri eklenecek,

• Yeşil iş gücü yetiştirilecek,

• Kamuoyuna yönelik farkındalık kampanyaları düzenlenecek.

SU VE TOPRAK İDARESİNE KAPSAMLI YAKLAŞIM

• Su kaynakları sürdürülebilir formda yönetilecek,

• Arazi tahribatı ve erozyonla uğraşta ulusal seviyede rehabilitasyon çalışmaları yapılacak,

• Ormanlar, meralar ve sulak alanlar muhafaza altına alınacak.

YENİ JENERASYON TEKNOLOJİLERE DEVLET TEŞVİĞİ

• Karbon yakalama, hidrojen teknolojisi ve yerli pak teknoloji üretimi teşvik edilecek.

• Devlet-özel sektör-üniversite iş birliğiyle araştırma merkezleri ve enstitüler kurulacak.

UYMAYANA AĞIR PARA CEZASI

Kanuna alışılmamış davrananlara önemli yaptırımlar geliyor:

• Sera gazı raporunu teslim etmeyenlere: 500 bin – 5 milyon TL ortası ceza

• Florlu gaz yasaklarını ihlal edenlere: 2,5 milyon TL ceza ve 6 aya kadar doküman kısıtlaması

SIKÇA SORULANLAR: HAKİKAT BİLİNEN YANLIŞLAR

Yanlış: “Vatandaşa karbon vergisi geliyor”
Doğru: Emisyon Ticaret Sistemi yalnızca güç ağır sanayi tesislerini kapsar. Ferdi kullanıcılar etkilenmez.

Yanlış: “Kömür ve petrol bir anda yasaklanacak”
Doğru: Geçiş süreciyle pak güç teşvik ediliyor, yasaklama yok.

Yanlış: “İstihdam azalacak”
Doğru: Yeni kesimlerde yeşil iş alanları açılacak.

Yanlış: “İklim değişikliğini reddedene ceza verilecek”
Doğru: Bu türlü bir ceza kanunda yer almıyor.

Yanlış: “Tarım, hayvancılık ve meyve üretimi yasaklanacak”
Doğru: Bilakis, organik ve sürdürülebilir üretim desteklenecek.

Yanlış: “Karbon ayak izi şahsî özgürlükleri kısıtlayacak”
Doğru: Karbon ayak izi yalnızca üretim sürecinde verimliliği hedefliyor.