Marmara’da müsilaj oluşumu azaldı
İÜ Su Bilimleri Fakültesi bünyesindeki izleme çalışmaları, fakülteye ilişkin ”R/V Yunus-S” araştırma gemisiyle sistemli olarak sürdürülüyor.
Araştırma kapsamında, evvelden belirlenen istasyon noktalarında suyun fizikî ve kimyasal özelliklerini tespit etmek için CTD aygıtı kullanıldı. Aygıtla sıcaklık, tuzluluk, çözünmüş oksijen, pH ve iletkenlik üzere parametreler ölçüldü. Elde edilen datalar bilgisayar ortamına aktarılarak, örnekleme yapılacak derinlikler belirlendi.
Çalışmada, belirlenen derinliklerden besin tuzu, indikatör bakteri, fitoplankton örneklerinin yanı sıra farklı derinliklerden örnekler toplandı. Ayrıyeten çalışmada bölgenin biyolojik çeşitliliği de takip edildi.
İÜ Su Bilimleri Fakültesi Dr. Öğretim Üyesi Uğur Uzer, müsilajın oluşumunda en kıymetli etkenlerden birinin planktonik canlılar olduğunu, bu canlıların belli sıcaklık aralıklarında çok ürediğini, öldüklerinde ise ortamda “salya” gibisi yapılar bıraktığını söyledi.
Marmara Denizi’nde 2021’de sıcaklık kaidelerinin oluşması ve dış kaynak girdisinden ötürü müsilajı oluşturan planktonik canlılarda çok artış gözlendiğini belirten Uzer, “Normalde Marmara Denizi’nde bu planktonik canlıların artışı olağan seyreder. Biz bunu her sene görürüz. Bu planktonik canlılar suyun altında müsilaj oluşturduktan sonra suların ısınması ya da soğumasıyla müsilaj yok olur ve dışarıdaki beşerler bunu görmez.” dedi.
“Suyun sıcaklığını, oksijen düzeyini, suyun yerinde yaşayan canlıları inceliyoruz”
Uzer, 2021’de bilhassa Doğu Marmara Denizi’nde müsilajın su yüzeyine kadar çıktığını, kalın bir katman oluşturduğunu lisana getirdi.
İÜ Su Bilimleri Fakültesi olarak Marmara Denizi’ni nizamlı olarak incelediklerini aktaran Uzer, “R/V Yunus-S araştırma gemisiyle bilhassa Marmara’nın doğu havzasını takip ediyoruz. Suyun sıcaklığını, oksijen düzeyini, tuzluluk, iletkenlik, suyun içerisindeki bakteri ölçüsünü, suyun tabanında yaşayan canlıları inceliyoruz. Bu takiplerimiz sonucunda Marmara Denizi’nin nereye yanlışsız gideceğiyle ilgili bilgi sahibi oluyoruz.” diye konuştu.
“Güney Marmara Denizi’nde taban bölgelerde kısım kısım müsilaj oluşumu görünmekte”
Uzer, Marmara Denizi’nde geçen aylarda müsilaj oluşumunun ağır olarak başladığını, bu durumdan huzursuz olduklarını, o periyottaki ölçümlerde su sıcaklığı ve başka tesir eden faktörlerin yüksek olduğunu anlattı.
Ancak daha sonra kuralların değiştiğini vurgulayan Uzer, su sıcaklığının azalmasıyla müsilajın giderek yok olduğunu kaydetti.
Uzer, “Şu an Doğu Marmara Denizi’nde müsilaj yok denecek kadar az hatta ‘yok’ diyebiliriz. Lakin Güney Marmara Bölgesi’nde aldığımız bilgilere nazaran şu an tekrar azar azar müsilaj devam etmekte. Güney Marmara Denizi’nde bilhassa taban bölgelerde kısım kısım müsilaj oluşumu görünmekte.” dedi.
Müsilajın gelecek devirde tekrar artmasıyla ilgili korkularının devam ettiğinin altını çizen Uzer, “Çünkü Marmara Denizi’ne verdiğimiz çok yük tıpkı halde devam ediyor. Su sıcaklıkları etkenler ortasında çok kıymetli bir faktördür. Su sıcaklığı tekrar artarsa planktonik canlılar uygun üreme noktasına geldiğinde müsilaj tekrar olacaktır.” diye konuştu.
Uzer, müsilaj oluşumunun Marmara Denizi’nde İzmit Körfezi’nden başladığını gözlemlediklerini aktararak, şöyle devam etti:
“Fakat İzmit Körfezi’ndeki taban çamur paklığı projesi kapsamında bakteriyel yük giderek azalmakta. Bu düzgüne işaret. Bundan ötürü da müsilajın artık İzmit Körfezi’nden başlama noktasının giderek azaldığını görmekteyiz. Bugünkü ölçümlerde de geçmiş yıllara nazaran baktığımızda oksijen düzeyi tekrar beklediğimiz üslupta. Su sıcaklığı mevsim normallerinde ilerlemekte. Geçen sene, 2023’te, 2022’de ve 2021’de bilhassa 2021’de su sıcaklığı yüksek seyrederken daha sonra düşüşe geçti ve 2022’den itibaren mevsim normallerinde devam ediyor. Şu an mevsim normalleri düzeyinde olmasından ötürü da müsilaj giderek azaldı.”
“İstanbul etrafında müsilaj gözlemlenmemekte”
İzmit Körfezi’ndeki güzelleşmenin tüm Marmara Denizi’ne tesir edeceğini lisana getiren Uzer, bu durumun müsilaj oluşumunu azaltacağını söz etti.
Uzer, Doğu Marmara’da suyun üstünde ve altında müsilajın olmadığını vurgulayarak, “Çünkü biz su altı örneklemeleri de yapıyoruz. Öteki dalgıç arkadaşlar da dalıp müşahede yapıyorlar. İstanbul etrafında müsilaj gözlemlenmemekte.” dedi.
İÜ Su Bilimleri Fakültesinin Marmara Denizi’nde çok yeterli çalıştığını vurgulayan Uzer, “Özellikle belirlediğimiz hassas noktalara daima gidip örnek almaya çalışıyoruz. Bunlardan biri de İzmit Körfezi ve biz bunlara devam edeceğiz. Konutumuzun art bahçesi kadar bize yakın ve önemsememiz gereken bir deniz olduğu için Marmara Denizi’nde daima çalışacağız.” formunda konuştu.
