Zelenskiy’den Trump’a: Bu desteği kaybetmek istemiyorum
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, Ankara Esenboğa Havalimanı’nda, dün Türkiye’den ayrılmadan evvel, medya kuruluşlarının sorularını yanıtladı.
ABD’nin Rusya ile alaka kurmasının ABD’nin kendi kararı olduğunu lisana getiren Zelenskiy, “Onların (Rusya Devlet Başkanı Vladimir) Putin’i politik izolasyondan çıkardıklarını gözlemliyoruz fakat bu onların kararı, görüşüyorlar.” dedi.
Zelenskiy, Ukrayna’nın savaşın bitmesi için yapılan müzakerelerde yer almamasını eleştirerek, “Savaşın bitmesine ait planlarımız bunlar dendiğinde, bu bizde sorular yaratıyor. Biz neredeyiz? Bu müzakere masasının neresindeyiz? Bu savaş Ukrayna’nın içinde gerçekleşiyor. Putin, Ukraynalıları öldürüyor, ABD’lileri değil. Avrupalılar da değil, Ukraynalılar ölüyor.” diye konuştu.
Ukrayna olmadan müzakere yapılamayacağının altını çizen Zelenskiy, “Siz istediğinizi görüşebilirsiniz lakin biz olmaksızın bizim hakkımızda görüşürseniz bunu kabul etmeyeceğiz diye net bir formda tabir ediyoruz.” tabirini kullandı.
Zelenskiy, ABD’nin Ukrayna’nın yanında olduğunu düşündüğünü paylaşarak, “Sayın (ABD Başkanı Donald) Trump’ın da daha çok yanımızda olmasını isterim. ABD’den hem Cumhuriyetçiler hem Demokratların birçoğu iki partili sistemde bizi destekliyorlar. Elbette bu dayanağı kaybetmek istemiyorum.” dedi.
Trump’ın savaşı bitireceğine ait vaadinin gerçekleşmesini istediklerini lisana getiren Zelenskiy, süreci gözlemleyeceklerini söyledi.
“BİR KITANIN HAM UNSUR KAYNAĞI OLMAK İSTEMİYORUZ”
Zelenskiy, Ukrayna’nın işgal altındaki bölgelerinin kurtarılması ve doğal kaynak yataklarının korunması durumunda yatırımlara açık olacaklarını vurgulayarak, “Biz rastgele bir kıta için ham unsur merkezi olmak istemiyoruz. Burada dost, partner olmak bir etken olmayacak. Bizim anayasamızda yazıyor. Ben Cumhurbaşkanı olarak anayasayı ihlal etmek istemiyorum. Ben topraklarımı, çıkarlarımızı koruyacağım.” sözlerini kullandı.
ERDOĞAN AİLESİNE TEŞEKKÜR: ADİL BİR BARIŞ İSTİYORUZ
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve eşi Emine Erdoğan’a teşekkür eden Zelenskiy, “Cumhurbaşkanı ile görüşmelerimiz her vakit somut mevzular hakkındaydı. Bugün tekrar çok somut bir müzakere gerçekleştirdik. Elbette bütün ayrıntılarını açamayız lakin benim hoşuma gitti diyebilirim.” dedi.
Zelenskiy, her ne olursa olsun milletlerarası hukuk, egemenlik ve toprak bütünlüğünün her vakit desteklenmesi gerektiğine işaret ederek, “Söz konusu, on binlerce, yüz binlerce insanın hayatını kaybetmesi, yetimlerin olması, konutların yıkılmasıdır. Bu nedenle bu vesileyle aslında konutunuzda ülkenizde Ukraynalı yetim çocukların ağırlanmasından ötürü teşekkür etmek isterim.” diye konuştu.
Devlet Başkanı Zelenskiy, en yakın vakitte savaşın bitmesini istediklerini belirterek, şunları söyledi:
“Biz adil bir barış, kalıcı bir barış, sürdürülebilir bir barış istiyoruz. Mevtin tekrar ülkemize gelmesini istemiyoruz. Yeni Suriye olmasını istemiyoruz. Bütün bunları istemiyoruz. Bütün bunları istemememiz hayli adil bir duruş. Bütün katiller cezalandırılmalıdır. Bütün bu noktalarda en kıymetli şeylerden biri bize hakikaten de güvenlik garantileri verebilecek beşerlerle ilerlemeliyiz, ülkelerle ilerlemeliyiz. Şayet bu savaşın bitmesi değil, ateşkesin yaşanmasıysa, bu da elbette savaşın sıcak evresinin tamamlanmasına ait değerli bir adım.”
“AVRUPA BİRLİĞİ ÜZERE BÜYÜK BİR PAZARA KATILMALIYIZ”
Zelenskiy, ABD Başkanı Donald Trump’la da savaşın sona erdirilmesi konusunda konuştuklarını söyleyerek, “Her vakit göz önünde bulundurmak gerekir ki Putin kandırabilir. Minsk Muahedeleri sonrasında biz de Fransa’da onunla anlaşmıştık. Ateşkes olacaktı. Meğer o bunu bozdu ve tekrar savaşı başlattı.” dedi.
Yeniden bir savaşın başlamaması için Ukrayna’nın NATO üyeliğine değinen Zelenskiy, “Cumhurbaşkanı Erdoğan da bunu biliyor ve kendisi de Ukrayna’nın gelecekteki NATO üyeliğini desteklediğini söz etti. O bunun değerini anlıyor ve Avrupa’daki birçok kişi de bunu anlıyor. Avrupa önderlerinin yüzde 99’u bizim NATO üyeliğimizi destekliyor. Slovakya, Macaristan, Almanya ve ABD şimdi desteklemiyor. Lakin herkesin fikrini etkileyen ABD etkeni var, bunu biliyoruz.” diye konuştu.
Zelenskiy, “Eğer NATO olmayacaksa hangi garantilerden kelam edeceğiz?” diyerek, ülkesinin güçlü bir orduya sahip olduğunu lakin ordunun desteklenebilmesi için daima silah ve paraya gereksinim olduğunu vurguladı.
Ayrıca ekonomik güvenlik garantilerine de gereksinim duyduklarını belirten Zelenskiy, “Bunun için Avrupa Birliği üzere büyük bir pazara katılmalıyız.” diye konuştu.
Zelenskiy, herkesin Putin’in bir daha savaşa dönmeyeceğinden eminse Ukrayna’ya asker konuşlandırmasıyla ilgili şunları söyledi:
“Eğer herkes Putin’in bir daha savaşa dönmeyeceğinden eminse o vakit neden Ukrayna’ya kuvvetlerin yerleştirilmesinden çekiniyoruz? Sonuç olarak biz bunun tekrarlanmaması senaryosundan yola çıkıyoruz. Güvenlik garantilerinin bu boyutunu da Sayın Cumhurbaşkanı Erdoğan’la bugün görüştük.”
“BU SAVAŞI BİTİRMEK İÇİN HER ŞEY, YAPACAĞIZ”
Zelenskiy, Ukrayna’nın birtakım beklentileri olduğunu belirterek, şöyle devam etti:
“Tam da bu nedenle müzakere masasında Putin şayet savaşa dönmek isterse onu durduracak beşerler olmalı. Ve bize gerçek, yalnızca kelamlar değil, somut güvenlik garantileri verebilecekler olmalı. Bu türlü bir diyaloğa biz hazırız. Diplomasinin ne olduğunu biliyoruz. Elbette Putin’le konuşmaktan pek hoşlanmam. Biz düşmanız ve düşmanlığımız devam ediyor. Lakin biz bu savaşı bitirmek için her şeyi yapacağız. Her şey partnerler ortasında açık bir irtibatla olmalı. Biz satranç oynayamayız. Zira her bir adımınız bu satrançta bazen onlarca, bazen yüzlerce, bazen binlerce insanın vefatına neden oluyor.”
Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, ABD’nin Rusya’yla ikili bağlantısına yönelik şunları söyledi:
“Ben bunu beğensem de beğenmesem de bu onların ikili işbirliği ve ABD’nin kendi kararı. Yoksa elbette onların politik izolasyondan Putin’i çıkardıklarını gözlemliyoruz lakin bu onların kararı, görüşüyorlar. Lakin ne vakit ‘Bizim savaşın bitmesine ait planlarımız bunlar’ denildiğinde bu bizde sorular yaratıyor. Biz neredeyiz? Bu müzakere masasının neresindeyiz? Bu savaş Ukrayna’nın içinde gerçekleşiyor. Putin Ukraynalıları öldürüyor, Amerikalıları değil, Avrupalıları da değil. Tekrar de öteki kimse ölmesin. Lakin bizim acımız çok büyük ve bu nedenle bizsiz müzakere edilemez. Siz istediğinizi görüşebilirsiniz lakin bizim hakkımızda biz olmaksızın görüşürseniz biz bunu kabul etmeyeceğiz diye net bir biçimde söz ediyoruz. Bunun epey adil olduğuna inanıyorum.”
Zelenskiy, savaşı sona erdirmek için yapılacak müzakerelerde hem Ukrayna hem de Rusya’nın masada olması gerektiğine işaret ederek, masada sadece Avrupa Birliği değil, Avrupa kıtasının da temsil edilmesi gerektiğini söyledi.
Müzakere masasında Avrupa’nın temsiline ait Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’la görüştüğünü belirten Zelenskiy, “Kendisi Avrupa Birliği başkanlarıyla görüşmüştü Fransa’da. Biliyorum birkaç görüşme daha olacak. Bugün yeniden Cumhurbaşkanı Erdoğan ile görüştüm ve haberimiz olmayan görüşmeleri dikkate almıyoruz.” dedi.
“BİZİ RİYAD’A ÇAĞIRMADILAR”
Zelenskiy, Suudi Arabistan’ın başşehri Riyad’daki ABD-Rusya görüşmesine ait, “Görüşmenin tarihi benim oraya ziyaretimle denk gelmişti. Ben istemiyorum, bu bir oyun üzere görünsün. Bu bir oyun değil. Ukrayna için inancı kaybetmek istemiyoruz. Zira çok fazla tesadüf var. Bizi çağırmadılar.” diye konuştu.
Temiz, şeffaf ve adil bir görüşme istediğini söyleyen Zelenskiy, “Bu benim istediğim tek şey. Bu şeffaflığı kaybetmek istemiyorum. Ben, partnerlerimiz bize güvenmesin istemiyorum. Bu oyunlar maalesef Ukraynalıların mental, ruhsal durumuna tesir ediyor. Ukraynalılar kandırılıyor üzere hissediyorlar. Ben halkımın hisleriyle oynanmasını istemiyorum.” tabirlerini kullandı.
Zelenskiy, Ukrayna olmadan savaşın bitirilmesine yönelik bir görüşmenin gerçekleştirilemeyeceğini söyleyerek, ABD’li yetkililerin yakın vakitte Kiev’e bir ziyarette bulunacaklarını ayrıyeten kendisinin de Trump ile görüşmeyi düşündüğünü söyledi.
Putin’in Moskova idaresinin kendisinin legal bir önder olmadığına ait tenkitlerine yönelik soruya Zelenskiy, şöyle cevap verdi:
“Ukrayna’daki aktüel mevzuata nazaran savaş devam ederken rastgele bir seçim yapılamaz. Bu harikulâde hal mevzuatında da yazıyor, anayasada da yazıyor. Anayasada diyor ki ‘Savaş durumu bitmeden rastgele bir seçim gerçekleşemez.’ Bu sanırım her ülkenin anayasasında vardır. Bütün misyonları mevcut Cumhurbaşkanı üstlenir ve gerçekleştirir. Bu nedenle ülkemizde seçim olmadığı sürece Cumhurbaşkanlığım legaldir.
Eğer demokratik bir seçimden bahsediyorsak yurt dışında oldukları için 8,5 milyon insanın katılamayacağı bir seçimi nasıl kabul edebiliriz? Orada 8,5 milyon insanın oy verebilmesi için gerekli altyapı şimdi yok. Süreksiz olarak işgal altında olan bölgelerdekiler nasıl seçim yapabilecek? Şu an anayasamıza nazaran online bir seçim prosedürü öngörülmüyor. Cephe çizgisindeki askerlerimiz nasıl oy verecek? Savaş durumu devam ettiği sürece askerler de kendi adaylarını hem Cumhurbaşkanlığı için hem parlamento için aday gösteremez. Bu nedenle bizim için bir seçim olsaydı biz askerlerin görüşlerini, haklarını göz arkası mı edeceğiz? Birebir vakitte cephe çizgisine yakın yerlerdeki beşerler nasıl oy verecek?”
“BİR ŞEY VERECEKSEK KARŞILIĞINDA DA BİR ŞEYLER ALMALIYIZ”
Zelenskiy, Ukrayna’da doğalgaz, petrol, doğal kaynaklar ve az elementler olduğunu hatırlatarak, “Maalesef bunların bir kısmı işgal altında olan bölgelerde. Bu bölgeleri işgalden kurtarmalıyız. Şayet siz yaptırımlarla jeopolitik boyutta finansal olarak ondan ucuz güç kaynakları almazsanız, onların bankalarını kapatırsanız, iş dünyanızı Rusya’dan çekerseniz, yani birçok farklı boyutta onu zorlarsanız bu savaşı durdurmaya ve geri çekilmeye zorlarsınız. Artık partnerlerimizin anlaması gerekiyor ve bu talepte adil olduğumuzu düşünüyorum.” dedi.
Güvenlik garantisi karşılığında ABD ile ender toprak elementi üzerine yatırım konusunda hazırlanan taslak dokümana değinen Zelenskiy, “O taslakta güvenlik garantileri yoktu. Bu nedenle güvenlik garantileri olmaksızın adil olmayacak. Ben dedim ‘Bu doküman hazır değil, biz bunu imzalamayız. Siz bu evrakın üzerinde çalışmaya devam edin, ben açığım. Ülkemize yatırım yapmanıza, doğal kaynaklarımıza yatırım yapmanıza her vakit açığım. Eminim ki bizim toplumumuz da bunu destekliyor, meclisimiz de bunu destekliyor.’ Fakat biz bir şeyi vereceksek bunun karşılığında bir şey almalıyız. Bence adalet dediğin budur. Şayet biz bunu koruyamazsak o vakit neyden bahsedeceğiz? Tam da bu aslında.” diye konuştu.
Zelenskiy, NATO’nun güvenlik alanında öncü olduğunu lakin Avrupa’da NATO üyesi olmayan, güçlü orduya sahip ülkeler de bulunduğuna işaret etti.
Ülkesinin Avrupa’daki en büyük orduya sahip olduğunu belirten Zelenskiy, “Ukrayna’da savaş bittiği vakit, birleşik bir kuvvet gereksinimimiz var. Ukrayna’da birbiriyle bağlantıda olacak ve birbirini savunacak ülkelerin birleşmesi çok mantıklı olur. İnanıyorum ki Avrupa Birleşik Kuvvetleri için Ukrayna hoş bir başlangıç olur. Avrupa kıtası güçlü orduyla savunulmalıdır. Yalnızca birkaç ordu da değil, oraya herkes girmeli lakin girerken de güçlenmeli.” tabirini kullandı.
“TÜRKİYE İLE İŞBİRLİĞİMİZ SÜRECEK”
Kırım Tatarlarının esaretten kurtarılmasının da gündemde olduğunu belirten Zelenskiy, yalnızca dini inançlarından dolayı Rusya tarafından tutuklandıklarını söyledi.
Zelenskiy, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın esirlerin özgür bırakılması konusunda daha evvel de yardımcı olduğunu söz ederek, çok sayıda Ukraynalı esir olduğunu, onları geri getirmenin çok güç olduğunu ve kapsamlı bir esir takasının gerçekleştirilmesi gerektiğini vurguladı.
Türkiye ve Ukrayna’nın savunma sanayi alanında işbirliklerine değinen Zelenskiy, “Baykar’la ve Bayraktar’la görüştük. Ukrayna’da ofisleri açıldı ve karşılıklı satın almalar dışında da görüşüyoruz tabi. Çok fazla şirketimiz var uzak menzilli dron’lar üreten ve inanıyorum bu noktada Türkiye ile işbirliğimiz sürecektir. Bunun dışında Türkiye, Ukrayna Deniz Kuvvetleri için iki korvet inşa etti. Birinin inşası tamamlandı, oburu 2026’da olacak. Bütün bunları alışılmış somutlaştırmak, sürdürmek isteriz.” dedi.
Zelenskiy, savaş nedeniyle birtakım ortak projelerin güvenlik için daha yavaş ilerlediğine işaret ederek, “Rusların füzeleri, büsbütün bizim motor sanayimizi yok etmeye çalıştı ve bu Türkiye ve öteki ülkelerle mukavelelerimizi etkileyecekti ve bu ülkelerle Rusya savaşmıyordu lakin etkileyecekti. Biz onlar ne kadar saldırsa da daima yenilendik ve çalışmalara devam ettik. Bu nedenle her türlü koşulda olumlu sonuca yönelik projeler devam edecek.” diye konuştu.
“EN KIYMETLİSİ BU SAVAŞIN BİR AN EVVEL ADİL BİR HALDE TAMAMLANMASI”
Türkiye ve Ukrayna’nın savaş devam ederken bile 6 milyar doların üzerinde bir ticaret hacmine sahip olduğunu belirten Zelenskiy, “Elbette 10 milyar dolar olmasını istiyoruz. Bilhassa Hür Ticaret Muahedesinin onaylanması ardından bu gerçekleşecektir. Eminim bu mevzuda. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı Ukrayna’ya davet ettim ve dedim ki ‘Siz gelir gelmez özgür ticaret mutabakatı da yürürlüğe girmiş olacak.'” sözlerini kullandı.
Zelenskiy, Karadeniz Tahıl Teşebbüsü Mutabakatı’na ait, “Bildiğiniz üzere bir koridorumuz vardı savaşın başından beri devam eden. Rusya, Karadeniz’i bloke etmişti. Lakin ardından Sayın Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın desteğiyle Türkiye ve Birleşmiş Milletler ile bu platformu oluşturduk. Ruslar vardı, Türkiye vardı, Birleşmiş Milletler ve Ukrayna vardı. Ve bu koridor iki taraftan da denetimler sayesinde devam edecekti. Sonrasında Rusya bu koridoru bloke etti. Zira Ukrayna’nın besin eserlerini dünyaya satması onlara besin pazarında tekelliği için mani olacaktı Asya ve Afrika’da. Tam da bu nedenle çıktılar bu platformdan ve yine farklı silah sistemleriyle bunu provoke etmeye başladılar ve hücuma başladılar.” dedi.
Karadeniz’e komşu ülkelerle öbür bir deniz koridoru açıldığını söyleyen Zelenskiy, “Lojistik biraz daha uzadı bizim için. Daha değerliye mal oluyor lakin çok da değil. Evvelce besin eserleri sınırlaması vardı lakin biz güç, metalürji üzere hususları da dahil edebiliyoruz artık ve koridorun da çalıştığını düşünüyorum. Fakat Ukrayna’nın para kazanacağı her türlü teşebbüs savaş bitene kadar Ruslar tarafından bloke edilecektir.” diye konuştu.
Ülkesinin geçirdiği bu süreçte hiç unutamadığı anlara ait konuşan Zelenskiy, şunları kaydetti:
“Ben bir babayım. Bilhassa Erdoğan’la görüştüğüm vakit bana torunlarını anlatır, ben de çocuklarımı anlatırım. Benim çocuklarım nasıl biliyor musun? Ukrayna’daki her çocuk üzere. Maalesef çocuklar olgunlaşmak zorunda kaldı savaş nedeniyle. Nasıl desem? Hakikaten de çocukluklarını kaybettiler. Çocuklukları alındı, yılları gitti. Olgunlaştılar, büyüdüler. Çok güçlü oldular. Fakat bu türlü şeyler, yani o çocuklukla, çocuğun gözündeki ışık, his kayboldu. Savaşın çocukları haline geldiler. Ukrayna’daki öbür bütün ebeveynler üzere ben de, Ukrayna’da eğitim görenler, örneğin oğlum, kızım çocuk değil artık. Neredeyse 21 yaşında üniversiteye gidiyor oğlum. Hepsi benimle Ukrayna’dalar. Hepimiz birlikteyiz ülkede. Elbette çok az görüşebiliyoruz güvenlik nedeniyle. Lakin görüştüğümüz vakit da hayatımın en memnun günleri. ‘Babacım artık gidersen uzun mu sürecek geri gelmen? Biz seninle her dakikamızı bir arada geçirmek istiyoruz. Bu dakikaların biteceğini biliyoruz yahut saatler süratli geçecek, biliyoruz.’ diyorlar. Onlar için de benim için de bu vakit kâfi olmuyor.”
